Pamiętacie cykl trenów Jana Kochanowskiego omawiany jako obowiązkowa lektura? Często uczniowie mają problem z interpretacją, bo nie wiedzą o czym tak naprawdę pisze Jan Kochanowski. Tym co towarzyszyło mu w czasie tworzenia tego wielkiego dzieła jest to co chcemy dzisiaj poruszyć w naszym artykule. Myślę że każdy z nas, a na pewno większość, w swoim życiu straciła bliską osobę.

Okres przeżywania tej straty jest nazywany żałobą. Z tym terminem spotkaliśmy się chyba wszyscy. Jest to okres, w którym po śmierci kogoś bliskiego uzewnętrzniamy swoje emocje takie jak smutek czy żal. Dla wielu z osób przechodzących przez żałobę nie jest to prosta rzecz, są też tacy, którym przychodzi to z większą łatwością. Ale przygotowując się do pisania tego wpisu odkryłam, że jest wiele elementów żałoby, o których nie wiedziałam i dzisiaj się z Wami nimi podzielę.

Czas żałoby

Czas trwania żałoby jest indywidualny dla każdego człowieka. Jedni potrzebują miesiąca, inni roku, a jeszcze inni są w stanie żałoby do końca życia. Okres trwania żałoby jest zależny też od tego w jakiej relacji byliśmy ze zmarłym. Wiadomym będzie, że co do zasady dłużej ten okres będzie trwał, jeśli był to członek rodziny, bądź bliski przyjaciel. Ogólnie przyjmuje się, że trwa on od roku do 2 lat. Jednak należy pamiętać, że czas powinien być jest indywidualny dla każdego z osobna. Według naukowców najdłużej w żałobie pozostają kobiety, które straciły dziecko. Ten proces najbardziej intensywny jest w pierwszych 6 miesiącach od odejścia osoby. Po takim czasie emocje powoli opadają, a ustępujący smutek pozwala na stopniowe pogodzenie się z odejściem bliskiego.

Etapy żałoby 

W całym procesie żałoby wielu naukowców dopatrzyło się wspólnych cech, które pozwoliły im podzielić ją na etapy.

• Etap I – nazywany jest odrealnieniem, szokiem czy otępieniem
  Ten, kto właśnie stracił bliską osobę nie będzie mógł w to uwierzyć. Podświadomie lub, też nie, będzie wypierał tę wiadomość. Osoby, które są w tym etapie nie są w stanie kontaktować się z rzeczywistością a pytanie o coś, nie odpowiadają. Dochodzi też do takich sytuacji, w których nie pamiętają co robiły godzinę wcześniej.
  W tej fazie istotna jest obserwacja tego, kto pogrążony jest w żałobie.
• Etap II – gniew, tęsknota, żal
  To najtrudniejszy z etapów całej żałoby. Wtedy do takiej osoby dociera informacja o stracie istotnej części swojego życia, jakim była zmarła osoba. Emocje w tej fazie są zmienne, a często może towarzyszyć obwinianie się i poczucie, że  mogła zapobiec  tej śmierci.
• Etap III- dezorganizacja
  To jest moment, w którym osoba uczy się na nowo jak żyć. Zmienia dotychczasowe plany, rutynę a nawet sposób życia. Często taka osoba uważa, że nie ma stabilizacji, bezpieczeństwa, więc jest to trudny czas dla małżeństw, par i przyjaciół.
• Etap IV- reorganizacja
  To w tej fazie osoba pogrążona w żałobie zaczyna akceptować sytuację. Zaczyna klarować się nowy sposób życia i na nowo odzyskuje chęci do jego kontynuowania.
• Etap V- całkowita akceptacja
  Jest to ostatni etap, który pozwala w pełni pogodzić się z zaistniałą sytuacją. Osoba zaczyna zauważać priorytety swojego życia i chęci do dalszego cieszenia się nim.

Epizody depresyjne w etapie II

Jak już wspomniane było wyżej drugi etap jest najcięższym do przejścia dla osoby będącej w żałobie i jej otoczenia. Często obserwuje się epizody depresyjne rozpoczynające się u takich osób. Ważnym wnioskiem, który wysnuli naukowcy jest to, że żałoba nie jest przyczyną depresji, natomiast depresja może pojawić się w okresie trwania żałoby. Będzie ona większa u tych ludzi, którzy przed żałobą borykali się z tym problemem.

Obserwuje się kilka wspólnych zachowań, które występują u osób będących w żałobie i tych chorujących na depresję, są to między innymi:

• uczucie pustki, opuszczenia,
• określone tematy rozmów,
• często nawiedzające wspomnienia z dawnych lat,
• obniżony nastrój,
• niskie poczucie własnej wartości a właściwie jego brak.

Co zrobić?

Często gdy mamy bliskie doświadczenia z osobą, która przechodzi czas żałoby nie wiemy jak mamy się zachować, co robić, aby jej pomóc.

Pierwszym dobrym krokiem będzie szczera rozmowa, w której pozwolicie sobie na wszelki upust emocji. Dobrym pomysłem jest pójście do psychologa. Są tacy psychologowie, którzy specjalizują się w rozmowie i leczeniu osób przechodzących przez żałobę.

Jeśli osoba nie chce spotkać się z psychologiem warto namówić ją, aby choć porozmawiała ze specjalistą przez telefon. W naszym kraju istnieje telefon zaufania dla osób będących w żałobie o numerze 800 108 108. Będzie to dobry krok do próby ponownego funkcjonowania w społeczeństwie i powrotu do dawnej, spokojnej rzeczywistości.

Źródła:

• MindHealth
• Ośrodek Psychoterapii Przystań
• Utrata i żałoba Teoria i praktyka – Renata Kleszcz-Szczyrba i Anita Gałuszka