W dzisiejszym społeczeństwie, gdzie role rodziców w wychowaniu dzieci ewoluują, warto przyjrzeć się szczególnie roli ojca. Od wieków to matka była uważana za głównego opiekuna i nauczyciela dziecka, ale współczesne badania naukowe i zmieniające się spojrzenie społeczeństwa rzucają nowe światło na znaczenie ojca w życiu dziecka. Ojciec, długo niesłusznie postrzegany jedynie jako główny żywiciel rodziny, dopiero teraz odkrywany jest na nowo jako niezastąpiona postać w procesie wychowawczym.
Wpływ na rozwój dziecka
Jednym z kluczowych elementów, który ojciec wnosi się do życia dziecka, jest rozwijanie zdolności społecznych i emocjonalnych. Relacje z ojcem pozwalają dziecku na eksplorowanie różnych aspektów swojej tożsamości. Badania psychologiczne wykazują, że dzieci, które mają silne więzi emocjonalne z ojcem, rozwijają zdolność nawiązywania zdrowych relacji interpersonalnych w przyszłości. Ojciec często staje się modelem do naśladowania, naucza dziecko jak radzić sobie z emocjami, konfliktami i wyzwaniami życiowymi.
Dodatkowo, obecność ojca ma wpływ na rozwój umiejętności społecznych i komunikacyjnych dziecka. Wspólne spędzanie czasu, rozmowy, czy przedsięwzięcia umożliwiają dziecku naukę komunikacji, empatii i zdolności do rozwiązywania problemów. Ojciec, będąc autorytetem, może wskazać dziecku granice i normy społeczne, a jednocześnie stanowić wsparcie w trudnych sytuacjach.
Emocjonalny obszar pomocy taty
Znaczenie ojca w edukacji dziecka nie ogranicza się jedynie do obszaru emocjonalnego. Ojciec pełni także rolę mentora i nauczyciela życiowych umiejętności. Wspólne aktywności, takie jak naprawa samochodu, gotowanie czy remonty domowe, nie tylko umożliwiają przekazywanie praktycznych umiejętności, ale także budują więź między ojcem a dzieckiem. W ten sposób dziecko uczy się nie tylko jak radzić sobie w codziennym życiu, ale również zdobywa pewność siebie i niezależność.
Badania dowodzą również, że obecność ojca wpływa na rozwój intelektualny dziecka. Ojciec, jako osoba o odmiennym doświadczeniu i perspektywie, może wprowadzić różnorodność myślową do życia dziecka. Wspólne rozmowy, czytanie książek, czy eksplorowanie nowych dziedzin umożliwiają dziecku rozwijanie kreatywności, ciekawości i myślenia analitycznego.
Badania nad ojcowskim wpływem na przyszłość dziecka
Jak twierdzi M. Formaine dziecku potrzebne jest nie tylko aktywne uczestnictwo ojca w opiece nad nim, ale stała ojcowska obecność.
- Nie mają skłonności przestępczych. Według prof. Pruetta, dzieci, w których rozwój byli zaangażowani ojcowie, trzy razy rzadziej mają problemy z prawem w wieku nastoletnim oraz rzadziej popełniają przestępstwa.
- W późniejszym wieku przechodzą inicjację seksualną. Dzieci w pełnych rodzinach czują się doceniane i dowartościowane, przez co nie muszą w bardzo młodym wieku szukać bliskości gdzie indziej. Późniejsze rozpoczęcie aktywności seksualnej wiąże się z mniejszą liczbą nastoletnich ciąż.
- Osiągają lepsze wyniki w nauce. Wykształcenie ojców nie ma znaczenia, liczy się jego zaangażowanie w wychowanie dziecka. Nastolatkowie, którzy mają dobry kontakt z ojcami, mają bardziej optymistyczne nastawienie do życia, dzięki czemu mają lepsze oceny od nastolatków wychowywanych bez ojców.
W rozwoju dzieci ważna jest nie tylko tradycyjnie rozumiana rola matki, ale również rola ojca, nawet w najwcześniejszym prenatalnym okresie rozwoju. Nieprawidłowości w tym zakresie mogą rzutować na rozwój psychoseksualny, a zwłaszcza na identyfikację płciową. Prawidłowa więź z ojcem ma znaczący wpływ pozytywny – depsychotyzuje nadmiernie symbiotyczną więź dziecka z matką. Choćby noszenie dziecka czy spanie z nim przyczynia się do stworzenia więzi na całe życie. Za każdym razem dziecko kojarzy zapach i głos swojego ojca z chwilami, które sprawiają że czuje się ono bezpiecznie i komfortowo. Co ciekawe ojciec stanowi obiekt identyfikacji dla chłopców, a dziewczynkom pomaga określić swoją kobiecość.
Źródła
