Ważnym aspektem walki z chorobami psychicznymi i psychiatrycznymi jest przyjmowanie leków. Leczenie farmakologiczne jest jednym z najskuteczniejszych sposobów przeciwdziałaniu tego typu chorobom. Mniej więcej w połowie XX wieku wprowadzono na rynek pierwsze leki przeciwdepresyjne i przeciwpsychotyczne. W dzisiejszym poście postanowiliśmy porozmawiać z farmakologiem Panem Pawłem Ambroziakiem, który, jako specjalista, ma bezpośredni kontakt z taką formą farmakoterapii.
Zuzanna Świstek: Jak często spotyka się Pan z wydawaniem leków dla pacjentów z problemami psychicznymi?
Paweł Ambroziak: Codziennie, nie ma dnia, żeby nie została zrealizowana recepta na tego typu leki.
To pokazuję, jak ten temat jest powszechny. W takim wypadku w jakim stopniu te leki, mogą pomagać? Czy mogą one całkowicie wyleczyć takiego pacjenta?
Leki psychiatryczne mogą być stosowane w celu łagodzenia objawów, jak również w celu całkowitego wyleczenia w zależności od jednostki chorobowej.
Jak częste jest dawkowanie takich leków?
W zależności od grupy leków różne. Większość leków psychiatrycznych wymaga stosowania codziennie lub kilka razy dziennie
Wiem, że w Polsce jak w większości krajów Europy te leki są postrzegane za niebezpieczne dla człowieka. Wydawane są więc wyłącznie na receptę. W takim razie czy istnieją i jakie są skutki uboczne zażywania takich leków?
Tak oczywiście, skutki uboczne są różne w zależności od grupy leków. Mniej selektywne leki wykazują działanie antycholinergiczne i objawy z tego wynikające. Do ogólnych objawów niepożądanych należą senność, bóle i zawroty głowy, depresja, pobudzenie psychoruchowe, uderzenia gorąca, zaburzenia widzenia, szumy uszne, spadek libido, anorgazmia…
Rozumiem, a czy istnieją leki, których nie można stosować w przypadku ciąży czy chorób współistniejących? Jeśli tak to jakie są skutki zażycia tych substancji przez te osoby?
Duża część leków przeciwpsychotycznych, przeciwdepresyjnych wykazuje działanie teratogenne. Mogą one powołać wady rozwojowe płodu, doprowadzić nawet do poronienia.
Przejdźmy teraz bezpośrednio do zagadnienia leków przeciw depresji. Jakie są rodzaje antydepresantów?
Podstawowe grupy leków przeciwdepresyjnych to: trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, selektywne inhibitory wychwytu serotoniny, inhibitory wychwytu serotoniny i noradrenaliny, inhibitory wychwytu noradrenaliny i dopaminy, podwójne leki serotoninergiczne.
Czy antydepresanty działają w ten sam sposób na każdego człowieka?
Nie, leki te działają różnie w zależności od grupy, mogą one działać w różny sposób na różnych ludzi.
Rozumiem. Moje ostatnie pytanie to czy leki te w jakikolwiek sposób wpływają na zmianę osobowości?
Leki psychiatryczne wpływają na zmianę osobowości. Leki przeciwdepresyjne powodują zmiany osobowości, gdyż nasilają ekstrawersję i osłabiają neurotyzm. Wpływają też na przebieg choroby. Pacjent, który jest pod wpływem farmakoterapii zachowuje się naturalniej i postępuje w zgodzie ze sobą.
Dziękuję Panu bardzo za merytoryczną i wyczerpującą rozmowę.
Jak widać, problem farmakologii psychiatrycznej w Polsce jest powszechnym tematem. W 2021 roku receptę na tego typu leki zrealizowało 1,5 mln osób i były to najczęściej osoby w przedziale wiekowym 55-64 lat. W porównaniu z wcześniejszymi latami widać tendencję rosnącą. W 2013 roku ten typ leków kupiło blisko 59% mniej osób, co tylko potwierdza fakt, że jest gorzej.
Narodowy fundusz zdrowia zwraca też uwagę na fakt, że coraz częściej recepty na leki antydepresyjne są wydawane dla osób poniżej 18 roku życia. W tym przedziale wiekowym również można zauważyć najdłuższy czas trwania farmakologii antydepresyjnej.
Te wszystkie informacje wskazują na ciężki stan psychiki polskiego społeczeństwa. Jednak pocieszający jest fakt, że coraz więcej osób podejmuje walkę z chorobami psychicznymi. Pamiętaj, że przyjmowanie leków przeciwdziałających chorobom psychicznym nie jest i nie powinno być powodem do wstydu. Jest to forma walki ze schorzeniami, z którymi ciężko jest poradzić sobie samemu.
