Dziś bierzemy na tapet chorobę, która chyba najbardziej, ze wszystkich problemów natury psychicznej, obrosła różnymi mitami. Schizofrenia, czyli co?

Jest to ciężka i złożona postać psychopatologii. Charakteryzuje się zmianami w postrzeganiu otaczającego świata:

• Myślenie staje się nielogiczne; chory tworzy specyficzne powiązania między różnymi pojęciami, snuje dziwne (z perspektywy osoby zdrowej) teorie.
• Występują halucynacje – mogą one dotyczyć obrazów, zapachów, dźwięków. Schizofrenicy wszystkie te doznania uznają za rzeczywiste, nie są świadomi tego, że to nie istnieje. 
• Urojenia – są to nielogiczne, irracjonalne przekonania, które chorzy utrzymują mimo przedstawianych im dowodów pokazujących, że jest inaczej. Miejcie na uwadze, że to nie samo, co halucynacje. 
• Niespójna mowa, utrudnia komunikację, objawia się tzw. “sałatą słowną” czyli wypowiedzi złożonej z wymyślonych lub niepowiązanych ze sobą słów. 
• Zmiany w obrębie emocji – stają się one płytkie, niedostępne dla chorego, często nieadekwatne do sytuacji. 
• Psychomotoryka również się zmienia – grymasy, dziwna mimika i gestykulacja. 

Objawy schizofrenii psychologowie dzielą na pozytywne i negatywne. 

Jeśli choroba jest w stanie ostrym lub aktywnym to przeważają objawy pozytywne, czyli urojenia, halucynacje, dezorganizacja zachowań. Natomiast w innych okresach występują objawy negatywne – płytkość emocji, wycofanie z życia społecznego. 

Warto zaznaczyć, że chorzy nie są w stanie ostrym cały czas. U części osób w ciągu życia wystąpi jedna lub parę aktywnych faz po czym ich zdrowie wraca do normy. Przewlekła forma schizofrenii doznają faz objawów negatywnych i pozytywnych na zmianę.

Schizofrenię dzielimy na różne typy, każdy ma swoje charakterystyczne objawy.

• Paranoidalny. Ta odmiana jest najbardziej znana wśród społeczeństwa. Chorzy cierpią na urojenia, które często skoncentrowane są wokół konkretnych tematów: urojenia prześladowcze (poczucie nieustannego bycia śledzonym oraz przeświadczenie o jakimś spisku wymierzonym przeciwko niemu); urojenia wielkościowe (chory uważa, że jest kimś wielkim, np. prorokiem, milionerem); zazdrość urojeniowa (nieuzasadnione przekonanie o niewierności partnera/partnerki).
• Zdezorganizowany. Przejawia się bardzo dziwnymi zachowaniami, niepasującymi do sytuacji. Mowa staje się niespójna, a emocje spłycone, nieobecne.
• Katatoniczny. Ta odmiana choroby zaburza poruszanie się; powoduje, że chory zastyga na długi czas w konkretnej pozycji i nie reaguje na bodźce z otoczenia.
• Niezróżnicowany – o tym typie mówimy, kiedy objawy nie pasują do wyżej wymienionych kategorii. 
• Postać rezydualna jest wtedy, gdy po wcześniejszym ataku choroby człowiek wraca do pełnego albo prawie pełnego zdrowia; choroba jest w remisji.

Dlaczego ludzie chorują na schizofrenię?

Badania pokazują, że bardzo dużą rolę odgrywają tu czynniki genetyczne. Dla przykładu, ryzyko zachorowania wynosi 13% jeśli jeden rodzic choruje, a aż 46% w przypadku dzieci dwójki chorych rodziców. Dla ogółu populacji ryzyko zachorowania wynosi 1%.

Wskazuje się też, że chorzy cechują się konkretną anatomią mózgu – np. powiększone komory mózgowe, cieńsze płaty czołowe i skroniowe.

Kolejnym ważnym aspektem jest środowisko zewnętrzne. Występuje korelacja między zachorowaniami a ilością doświadczeń traumatycznych w życiu (np. przemocy).

Często dzieje się tak, że schizofrenia, u osób obciążonych genetycznie, nie ujawnia się dopóki nie dojdzie do jakiejś traumatycznej sytuacji.

Schizofrenia to choroba występująca, na szczęście, rzadko. Jest niezwykle trudna dla samych chorych oraz dla ich najbliższych. Sprawy na pewno nie ułatwia “otoczka”, jaka narosła wokół tego problemu. Miejmy na uwadze, że za “śmiesznymi” czy “dziwnymi” zachowaniami niektórych ludzi może kryć się cierpienie.

Źródła

• Philip G. Zimbardo, Richard J. Gerrig, „Psychologia i życie”